Ana içeriğe atla

HUKUK DEVLETİ, YANDAŞLAR VE MAHKEME GAZETECİLİĞİ

Acaip bir memlekette  yaşadığımız kesin. Acaip çünkü hukuksuz. Acıyamıyorum bile bağzı köşe yazarlarına. Kimileri de gazetecilik yapmamak için bahane üretiyor.

 Ses kayıtları yağmuru altındaki yoğunlukta üç nokta:

-        Herhangi bi hukuk devletinde bu kayıtlar gün yüzüne çıktığında Savcılık derhal soruşturma açar. Savcılık makamı sırasıyla, bu kayıtların gerçek mi yoksa montaj mı yani sahte mi olduğunu bilirkişiler aracılığı ile ortaya çıkarır. Telefon görüşmelerindeki kişiler, yani Bilal Erdoğan ve adı geçen iş adamları ve diğer kişiler ifade vermek üzere Savcılığa davet edilir. Başbakan’ın dokunulmazlığı olduğu için, ‘Yargı  Erdoğan’a hiç bir şey yapamaz’ görüşü hakim. Oysa ki sözkonusu dokunulmazlık, yani milletvekili dokunulmazlığı, bir başka tanımla kürsü dokunulmazlığı, seçilmiş kişilerin suç işleme ya da suç işledikten sonra soruşturma ve koğuşturmadan muaf  olma özgürlüğü olarak yorumlanamaz. Milletvekili dokunulmazlığı, sözkonusu kişinin yasama faaliyeti içinde çalışmalarını özgürce icra edebilmesi amacıyla tesis edilmiş bi kurumdur. Gerçi Erdoğan’ınki yürütme faaliyeti ama olsun... Dokunulmazlık, cinayet, gasp, rüşvet, irtikap, yolsuzluk hele görevi kötüye kullanma gibi suçlarda, sanığı koruyabilecek bir kalkan olamaz. Yargı, bugünkü çeşitli siyasi engeller nedeniyle Erdoğan hakkında soruşturma açamıyorsa bile, Erdoğan’ın dışındaki kişilerle ilgili soruşturmasını açabilir. Erdoğan içinse dokunulmazlığının kaldırılması için Meclis’e fezleke gönderebilir. Bu yöntemle de sonuç alamıyorsa, soruşturmayı Erdoğansız başlatabilir, Erdoğan’ın görev süresi bitiminde, yani dokunulmazlık zırhı kalktığında Erdoğan’ı da soruşturmaya dahil edebilir. Yakın geçmişte Fransız Adliyesi hem eski Cumhurbaşkanı Chirac hem de  eski Cumhurbaşkanı Sarkozy hakkında, görev süreleri bittiğinde, iki ayrı yolsuzluk davası nedeniyle soruşturma açmış ve bu iki eski yetkilinin ifadelerini almıştı.
-        Liste gerçi son zamanlarda kısalıyor ama ben yine de bazı isimler sayayım: Barlas, Şafak, Karaalioğlu, Yükselir, Kekeç, Selvi, Alçı, Kütahyalı, Bayramoğlu, Çalışlar, Mahcupyan... Eskiden beri sevdiğiniz saydığınız, desteklediğiniz, övdüğünüz hatta yere göğe koyamadığınız bir insanın hırsız, rüşvetçi ve yalancı olduğu yolunda çevreniz dahil güçlü bir kanaat oluştuğu zaman ne hissediyorsunuz? O kişinin suç ortaklığını daha ne kadar sürdüreceksiniz? İlelebet iktidarda mı kalacağınızı zannediyordunuz? Yoksa siz de mi kefen giyip  aynı geminin yolcuları olarak birlikte batmayı göze aldınız? Yalılardan, 17 daireden, kıytırık televizyon programlarından size yapılan milyonluk ödemeler konusunda vicdanınız hala kösele mi?
-        Meclis TV’nin durumu farklı olabilir ama genel yayıncılık anlayışı itibariyle bazı çevrelerde hatalı bir uygulama var. Deniyor ki, “Söz konusu telefon görüşmeleri mahkeme izni olmadan dinlenmiş bu nedenle ben bunları yayınlayamam!”. Bir haberin yayınlanıp yayınlanmayacağına ne zamandan beri mahkemeler karar veriyor? Siz mahkeme bülteni mi çıkarıyorsunuz yoksa gazetecilik mi yapmaya çalışıyorsunuz? Haber değeri teorisinde de pratiğinde de, hiç bir yerde, hiç bir kitapta, hiç bir rol model uygulamada, haberin yayınlanması için mahkeme izni ya da onayı sözkonusudur. Bir haberin yayınlanıp yayınlanmayacağına tabi ki o medyanın  profesyonel yöneticileri yani gazeteciler karar verir. Bu kararı verirken de esas olarak iki kritere bakarlar: Bu haber doğru mu? Bu haber kamu çıkarına hizmet ediyor mu? Kuşkusuz, tali bir kaç kriter daha vardır:Haberin tüm unsurları mevcut mu? Tüm tarafların görüşleri alınmış mı? Uzmanlık isteyen alan ve konularda farklı düşünen en az iki eksperin açıklaması var mı? Haber herhangi bir kişinin temel hak ve özgürlüklerine halel getiriyor mu? Mahremiyete yönelik  bir saldırı var mı?  Irkçılık, ayrımcılık, şiddet övgüsü çağrısı var mı? Nefret söylemini andıracak çağrıştıracak  bir ifade var mı?   Bizde bunlara neredeyse hiç bakılmıyor. Bizde, egemen medyada demek istiyorum, gazetecilik-habercilik çok kolay: Bu haber Beyefendinin hoşuna mı gider yoksa kızar mı? Mahkeme kararı ya da yasalara mutlaka uymak gerekir diye bir kural yok gazetecilikte. Çünkü bazen gerçek, mahkeme kararlarına da yasalara da aykırı olabilir. Gazetecilik tercihini gerçekten yana yapmak zorundadır. Gazeteciliği mahkeme kararları ya da yasalarla sınırlı tutsaydık, bugün Watergate haberi de çıkmazdı, bizim Celal’in (Başlangıç) dışkı yedirilen Yeşilyurt köylüleri haberi de...


Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

İKİ DÖNEM, İKİ GAZETECİ, İKİ KİTAP

  Nilay Karaelmas ve Timur Soykan İKİ DÖNEM, İKİ GAZETECİ, İKİ KİTAP İlki 1970-90 dönemini, ikincisi bugünkü medya ortamını anlatıyor. Çok değişiklik pek az gelişme var. Hatta işler kötüye gidiyor. Ragıp Duran Nilay Karaelmas’ın ‘’Sosyal Medya Öncesi 1970, 1980, 1990 yıllarında Gazetecilik’’ (SBFBYYO-DER, Ankara 2023) başlıklı kitabı ile Barış İnce’nin Timur Soykan’la yaptığı nehir söyleşi çalışması ‘’İyi Gazetecilik, İyi ki Gazetecilik’’i (DeliDolu, İzmir, 2023)   eşzamanlı olarak okudum. Birincisi 120, ikincisi 111 sayfa. Her iki gazetecinin kalemi/söylemi, uslubu rahat, düzgün, akıcı olduğu için bir oturuşta okunabilecek kitaplar. İki ayrı dönemde muhabir olarak görev yapmış, uzmanlık alanları farklı iki gazetecinin gözlem, anı ve mesleğe ilişkin değerli değerlendirmeleri var iki kitapta. 60+ meslekdaşların Soykan’ın kitabını,   yaşı -30 olan gazetecilerin de özellikle Karaelmas’ın kitabını okumalarında yarar var. Böylelikle gençler mesleklerinin yakın geçmişi hakkında b

SİVİL DİKTA VE MEDYA

Analitik Bakış'ın sorularına yanıtlar: 1) ‘Sivil dikta’ iddialarının 20 yıl önce de yine medyada, Hürriyet’in manşetiyle yer aldığı basına yansıdı. Medyanın bu süreçteki durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? RD: ‘Sivil Dikta’ sözcüğünün 20 yıl önce DENİZ BAYKAL tarafından sarfedilmiş olması manidar. Askeri diktatörlüklere pek ses çıkarmayanlar, sivillikten çok hoşlanmaz. Sivil sözcüğü bizde, Türkçe’de çoğu zaman yanlış kullanılıyor. Sadece ‘’asker’in karşıtı’’ imiş gibi algılanıyor. Oysa ki Latince kökenli sivil sözcüğünün mesela fransızcadaki anlamı ‘Uygar’; ‘civilisation’ da uygarlık yani medeniyet. 20 yıldır medyada sivil/askeri bağlamlarda dikta meselesi hala tartışılıyorsa, bu memlekette demokrasinin düzeyi konusunda karamsar bir konumdayız demektir. Medya ise, özellikle egemen/yaygın medya ise, siyaset/askeriye/ekonomi ve ideolojiden özellikle de bu dört kutbun iktidar kulelerinden bağımsız ol(a)madığı için, son 20 yılda sivil ya da askeri dikta konusunda öyle elle

YÜZ YILLIK AMA YÜZÜ YOK CUMHURİYET’İN

Derin ve ayrıntılı bir muhasebeye girişip,  Cumhuriyet’in yani son yüzyılın olumlu ve olumsuz yanlarını irdeleyip tartışacağımıza, geçmişle yüzleşeceğimize, kutlama törenleri saplantısına çakıldık kaldık. Lider kültündeyiz hala. Tek Adam rejiminin sinsi Cumhuriyet ve Atatürk karşıtlığı, Türk akademiasını, medyasını, STK’larını ve holdinglerini iyice Kemalperver hatta Kemalperest hale getirdi. Mutsuz ve çıkmaz, melankolik ve demode bir aşk!   Ragıp Duran   Siyasal İslam’ın yani Erdoğan rejiminin bu yıl Cumhuriyet’in ilanının 100. yılını kutlama etkinliklerini, Filistin yası bahanesiyle iptal etmesi hakiki, sahte, konjonktürel ve yapısal Kemalistleri, bu arada toplumun önemli bir kesimini fena halde kızdırdı. Rejim, 100. yıl için zaten kasıtlı olarak hiçbir hazırlık yapmamıştı, İsrail’in Gazze saldırısı olası etkinlik ve törenleri iptal etmek için iyi bir bahane olarak kullanıldı. Ne var ki, sözümona muhaliflerin, iktidarın bu hamlesine karşı çıkarken öne sürdükleri gerekçelerd